Olifantenpaadjes in de gemeente Zundert

Geschreven door: Twan van Duijnhoven

Tijdens mijn frequente wandelingen binnen de gemeente Zundert maak ook ik regelmatig gebruik van olifantenpaadjes. Misschien eerst even een toelichting wat olifantenpaadjes zijn. Wikipedia meld daarover: “Een olifantenpad of olifantenpaadje soms ook wel afstekertje genoemd is een niet-officieel fiets- of wandelpad dat onbedoeld door gebruikers van de reguliere fiets- en wandelpaden in de loop van de tijd wordt gecreëerd. Meestal ontstaat een dergelijk pad in een stuk groen, om zo een stuk van de officiële route af te kunnen snijden. Olifantenpaden ontstaan doordat meerdere wandelaars of fietsers afzonderlijk van elkaar op dezelfde manier een route kiezen, die de officiële route afsnijdt. Wanneer zich eenmaal een zichtbaar spoor heeft gevormd volgen meer mensen het spoor en ontstaat er een pad. Slechts vijftien wandelaars of fietsers zijn al genoeg om zo’n beginnend spoor te vormen. Het blijkt dat olifantenpaden vooral voorkomen wanneer gebruikers hun bestemming in zicht krijgen. Verder zijn olifantenpaden nooit langer dan de officiële route. In stedelijk gebied zijn olifantenpaadjes niet altijd zichtbaar vanwege de verharde ondergrond. De breedte en mate waarin het pad is uitgesleten is een indicatie van hoe vaak de route gebruikt wordt. Soms worden olifantenpaden na verloop van tijd geplaveid.” Olifantenpaadjes zijn er dan ook in diverse vormen en maten. Sommigen zijn wel 10 meter lang, sommigen maar amper één meter. Sommigen zijn al vele jaren oud en sommigen zijn recentelijk ontstaan door wijzigingen in de bestrating. In dit verhaal volgen de olifantenpaden die ik tot nu toe heb gevonden in de gemeente Zundert.

Rijsbergen: Fietspad langs Aa of Weerijs vanaf Hofdreven in Rijsbergen naar Zundert
Enkele jaren geleden is de fietspad langs de Aa of Weerijs vanaf Rijsbergen naar Zundert aangelegd. Nu is er zomaar spontaan weer een olifantenpaadje ontstaan. Nog maar zeer pril, maar de contouren van het olifantenpaadje zijn inmiddels goed te zien. Het is algemeen bekend dat de schuine zijde van een rechthoekige driehoek korter is dan de twee andere zijden samen. Dus waarom als wandelaar het fietspad volgen als je lekker over het gras een stuk kunt afsnijden. Op de onderstaande afbeelding enkele foto’s van het olifantenpaadje genomen op 17 maart 2021.
Links: het olifantenpaadje ingetekend in afbeelding vanuit Google Maps.
Midden boven: het olifantenpaadje gezien vanuit de richting Rijsbergen.
Midden onder: het olifantenpaadje gezien vanuit de richting Zundert.
Rechts: midden op het olifantenpaadje gezien vanuit de richting Zundert.

Zundert: Kruising Akkermolenweg – Bredaseweg
Wanneer je vanuit Zundert de Akkermolenweg uitloopt naar de Bredaseweg en je moet linksaf naar de huizen Akkermolenweg 31, 33 en 33a dan is het veel makkelijker om gewoon door het gras te lopen. Als je dat maar vaak genoeg doet dan hebben we een olifantenpaadje.

Rijsbergen: Kruising Zandstraat – Scholbergstraat – De Berkte
Komende vanuit de Zandstraat kun je rechtsaf richting de Galderse Meren. Maar waarom zou je dat hele stuk over de weg lopen als je dit kunt afkorten. Volgens Frank Koeken die al zijn hele leven heel dicht bij dit olifantenpaadje woont, ligt deze er al vanaf zijn jeugdjaren, dus al zeker 50 jaar.

Rijsbergen: Kruising Tiggeltsebeergstraat – Oud Boomkenweg
Vroeger ging de Oud Boomkenweg na de kruising met de Tiggeltsebergstraat rechtstreeks over op de Laguitensebaan. Na de renovatie eind jaren zeventig is dit gewijzigd. Hieronder twee kaarten van hoe de situatie was eind jaren zeventig (links) en in 2016 (rechts).

Komende vanuit het noorden (Oud Boomkenweg) is de weg verlegd en wel zodanig dat er geen directe aansluiting meer is met de Laguitensebaan. Voor wandelaars/fietsers was dit klaarblijkelijk geen reden om de weg te volgen en zij hebben de oude weg middels een olifantenpaadje, weer enigszins in ere hersteld.

Volgens Koos Vermeeren wonende destijds op Oud Boomkenweg 1-a, is al vrij snel nadat het kruispunt was veranderd, dit olifantenpaadje ontstaan.

Rijsbergen: Kruispad – Beekpad
Dat een olifantenpaadje snel kan ontstaan is recentelijk nog bewezen bij de aanleg van het fietspad lang de Mark of Weerijs evenwijdig aan de Lange Dreef, het zogenaamde Beekpad.

Het nieuwe fietspad langs de Mark of Weerijs ligt er nog maar ruim een jaar en het olifantenpaadje is al ontstaan. Waarom zou je als je vanuit het Beedpad naar Rijsbergen moet (of vanuit Rijsbergen het Beekpad op) ook het hele stuk omlopen als je dit kunt afsnijden en hierdoor toch wel zeker 15 meter korter kunt wandelen.

Rijsbergen: Laguitensebaan
Een van de meest opmerkelijkste plaatsen waar olifantenpaadjes te vinden zijn, is in Rijsbergen bij de parkeerplaats aan de Laguitensebaan tegenover het Medisch Centrum. Daar liggen maar liefst zeven olifantenpaadjes naast elkaar. Bij nagenoeg elk parkeervak is er eentje ontstaan. Deze zeven paadjes liggen er waarschijnlijk al zo’n 15 jaar.

Zundert: Professor H. van der Hoevenstraat – Heischoorstraat – Sprundelsebaan
Een mogelijk voorbeeld van het verharden van een Olifantenpaadje zien we op de kruising Professor H. van der Hoevenstraat met de Heischoorstraat/Sprundelsebaan. Het fietspad naast de Professor H. van der Hoevenstraat volgt bij de kruising met de Heischoorstraat niet de weg, maar wijkt van te voren al af naar rechts.

Het zou kunnen dat dit vroeger een olifantenpaadje is geweest en dat bij de aanleg van het fietspad naast de Professor H. van der Hoevenstraat ervoor is gekozen om dit te verharden.

Zundert: Krochtenweg – Maalbergenstraat
Een andere opmerkelijk olifantenpaadje vinden we op de kruising van de Krochtenweg met de Maalbergenstraat. Zou dit wel een olifantenpaadje zijn? Immers die dienen ontstaan te zijn door wandelaars of fietsers. Bij de onderstaande krijg je toch het gevoel dat dit olifantenpaadje is ontstaan door verkeer op vier wielen.

Zundert en Rijsbergen: Bredaseweg, Antwerpseweg

Vanaf Breda naar Zundert zien we diverse olifantenpaadjes door de lage heg die is geplaatst tussen de ventwegen en de hoofdweg. Hieronder een selectie van drie olifantenpaadjes door deze heg.

Rijsbergen: Slikstraatje
In het onverharde deel van het Slikstraatje te Rijsbergen is op enkele plekken een olifantenpaadje ontstaan door fietsers en wandelaars die van het fietspad de onverharde weg opgaan. Op de foto hieronder staat zo’n olifantenpaadje. Komende vanuit Rijsbergen wordt op dat punt het fietspad wel heel erg smal en kiezen veel fietsers en wandelaars ervoor om de onverharde weg op te gaan. Met dank aan Remco van Engelen

Wernhout: Loosbergstraat – Kalmthousebaan
Op het einde van de Loosbergstraat richting de Kalmthousestraat zien we links ook een olifantenpaadje. Of hebben we hier ook te maken met eentje die door verkeer op vier wielen is gemaakt. Op dat punt ligt ook een wandelknoopunt, dus het zal wel een effect van beiden zijn. Met dank aan Jeanne Domen.

Rijsbergen: Hazeldonksestraat – Paandijksestraat
Als je vanuit Rijsbergen via de Hazeldonksestraat komt en je moet met je fiets folders rondbrengen in de Paandijksestraat dan wil je dit zo efficiënt mogelijk doen. Maar ook bewoners van de Paandijksestraat die naar school moeten fietsen nemen de kortst mogelijke weg. Zie hieronder het resultaat. Met dank aan Arjan Tax en Remco van Engelen.

Rijsbergen: Oranjestraat – Ettenseweg

Bovenstaande foto is afkomstig vanuit Street Vieuw van Google Maps (jaar 2010). Wanneer je via de Ettenseweg vanuit de richting Etten-Leur kwam en je moest met je fiets de Oranjestraat in, dan was het makkelijker om rechtdoor te rijden in plaats van het fietspad te volgen en die vervelende drempel op te rijden. Ook wandelaars die vanuit de Oranjestraat richting Etten-Leur wilden wandelen namen de kortste weg. Dit staat allemaal in de verleden tijd geschreven omdat dit olifantenpaadje door de komst van het Warandepark is verdwenen. De huidige situatie (september 2017) staat op onderstaande foto. Met dank aan Gerard Boot en Toine Graumans.